Kayısı Chutney

Türkiye'de çok bildiğimiz bir sos değil. Maalesef bu yüzden ismini İngilizce yazdım, nasıl çevirsem diye düşünüp durdum ama yok. Reçel desem reçel değil, sirkeli ama turşu hiç değil. Bu tatlı ekşi sos 'chutney' aslında Hint kökenli.

Etli yemeklerin yanında tatlı-ekşi bir garnitür olarak servis edilebildiği gibi sandviçlerin arasına ince bir tabaka sürülebiliyor. Köy ekmeği, eski kaşar ve chutney üçlüsü nefis bir hafif akşam yemeği olabiliyor. Bizim mutlu mutfağımızda her daim bir iki kavanoz chutney bulundurmaya özen gösteriyorum.

Chutney, her türlü sebze ve meyveden yapılabiliyor ve bu sebze ve meyveler sirke ve şekerle kaynatılıyor. Sonra da aylarca, haftalarca kilerinizde saklayabilirsiniz. Bazı tariflere alkol ve bilumum baharat dahil olurken bazısı daha sade ve tek meyveye odaklanmış oluyor. Elma chutney, ayva chutney, limon chutney, Akdeniz chutney, ya da kayınvalidemin yıllardır kullanılmaktan eprimiş bir sayfaya not ettiği, ölçüsünü değiştirmeden her kış yaptığı o 'karışık' chutney. İlk gördüğümde şoka girmiştim, tadınca şaşırdım ama beğendim. Bu da benim kolay Kayısı Sosum.

Malzemeler:
250 gr kuru kayısı (taze de olabilir)
500 gr tatlı kırmızı elma
1 büyük beyaz soğan
1 limon ya da portakalın kabuğunun rendesi ve içinin suyu (bu tarifte ben portakal kullandım)
1 silme tatlı kaşığı tuz
600 ml sirke (üzüm ya da elma sirkesi; ben üzümü tercih ettim)
500 gr beyaz ya da esmer şeker (bu tarifte beyaz şeker kullanıldı)
4 adet tarçın çubuğu
7-8 adet karanfil
1 tatlı kaşığı zencefil (arzuya göre, elenebilir)
5-6 tane karabiber
2 adet defne yaprağı
1 tatlı kaşığı Çin beş baharat karışımı (Chinese Five Spice, marketlerde bulunuyor)

Hazırlanışı:
1. Kayısıları bir gece önceden yumuşamaları için suya koyuyoruz. Ertesi gün kayısıları bıçakla doğruyoruz. Bunun yerine, taze kayısı da kullanılabilir.

2. Elma ve soğanı da küp küp istediğiniz biçimlerde doğrayıp şeker haricinde diğer bütün malzemelerle birlikte tencereye atıp kaynatmaya başlıyoruz. Baharatlar taneli olduğundan kaynatmanın sonunda çıkarmak kolay oluyor veya tülbentten yapacağınız temiz bir keseye doldurup da tencereye atabilirsiniz.

3. Elmalar, soğan, kayısılar, baharatlarımız sirkenin içinde fokurdayınca altını kısıp 45 dk ya da bütün malzemeler iyice yumuşayana kadar pişiriyoruz.

4.  Şekerimizi yumuşayan karışıma ekledikten sonra iyice eriyene kadar karıştırıp tekrar altını kısıyor ve bir 20-30 dk daha iyice helmeleşmesini, marmelatsı bir kıvama gelmesini bekliyoruz.

5. Kayısı chutney'nin altını kapatıyoruz. Elinizde taze bir dilim ekmek varsa, hemen bir çay kaşığıyla tadabilirsiniz. Soğuduktan sonra kavanozlara doldurup aynı reçel gibi loş bir dolap ya da kilerde birkaç ay saklayabilirsiniz. Durdukça tadı yoğunlaşıp güzelleşiyor.

Chutney'yi kullanabileceğiniz birkaç öneri:
Taze köy ekmeği ya da tam buğday ekmeği, eski kaşar gibi tuzlu bir peynir ve chutney harika bir ikindi kahvaltısı oluyor.

Burger'lerin içinde ekmeğe sürebilirsiniz.

Izgara ya da frında tavuğun yanında garnitür olarak servis edebilirsiniz. Izgara etin yanında da sunabilirsiniz. Veya bütün tavuğu fırına atmadan önce dış kısmını chutney ile hafifçe sıvayın. Sonuca bayılacaksınız.